Fraude via WhatsApp komt steeds vaker voor. Iemand stuurt jou een appje met de melding dat dit het nieuwe nummer is en vraagt je om geld. Het klinkt misschien als een slechte truc, toch trappen veel mensen in de val. En dat is precies de reden dat de Politie start met een campagne om mensen te waarschuwen voor WhatsApp-fraude. Zij ontvingen de afgelopen maanden hiervan zelfs honderden aangiften per dag. Vaak doet de oplichter zich voor als vriend, zoon of dochter, lees dit WhatsApp gesprek maar eens.
Je alarmbellen moeten gaan rinkelen als iemand zich voordoet als een vriend of kind, meestal met de mededeling dat ze een nieuw nummer hebben. Na een kort gesprek volgt dan het verzoek om geld over te maken. De Politie laat weten dat deze vorm van fraude het vaakst wordt gepleegd via WhatsApp, soms gebruiken oplichters e-mail, SMS, Snapchat of Telegram. Vaak wordt er een zielig verhaal aan gekoppeld zodat je sneller bereid bent om daadwerkelijk snel geld over te maken. Als reden wordt bijvoorbeeld gegeven dat iemand is bestolen.
Deze vorm van oplichting noemt de Politie ook wel VIN-fraude, wat staat voor Vriend In Nood. De Politie gaat aangiftes die online binnenkomen nu landelijk bundelen en onderzoekt op naam, telefoonnummer en bankrekeningnummer. Op deze manier kunnen ze onderzoeken hoe de netwerken in elkaar zitten. In het persbericht lezen we dat de Politie verwacht dat hetzelfde criminele netwerk achter veel fraudeverzoeken zit.
Er zijn meerdere vormen van fraude via Whatsapp. Bij vriend-in-noodfraude krijg je via een app zogenaamd een dringend verzoek van een familielid of bekende om snel geld over te maken. Vaak komt zo'n app van een oplichter.
— Politie Nederland (@Politie) October 12, 2020
Blijf alert! https://t.co/zzcyS5ay9z
Het wereldwijde web is op te delen in verscheidene lagen, te weten het surface web, deep web en dark web. Omdat er vaak verwarring bestaat over wat deze lagen precies inhouden, leggen we dat op deze pagina voor eens en altijd goed uit. Wat vind je precies op het dark web, deep web en surface web, en hoe kom je erop?
Bij veel mensen spreekt het dark web van deze drie het meest tot de verbeelding. Laten we daar dan mee beginnen. Op het dark web vind je websites die niet geïndexeerd zijn door reguliere zoekmachines; met Google, Bing en DuckDuckGo zul je deze websites dus niet vinden. Daarnaast is het zo dat dark web sites ook niet toegankelijk zijn via reguliere browsers, zelfs als je de juiste URL weet. Met Chrome, Firefox en Safari kom je dus niet op het dark web. Je hebt hiervoor een speciale browser nodig; de tor browser. Dit is een browser die je zowel anonimiteit als vrijheid op internet geeft. Anonimiteit omdat je internetverkeer wordt versleuteld en je identiteit verborgen, en vrijheid omdat je er websites mee kan bezoeken die normaal gesproken ontoegankelijk zijn.
Het is perfect legaal om het dark web op te gaan. Vervolgens hangt het er natuurlijk wel vanaf wat je er precies uitspookt of dit binnen de grenzen van de wet valt. Met de juiste handleiding zit je overigens zo op het dark web. Je vindt in deze handleiding onder meer informatie over de hidden wikki (een soort navigatiepagina op het dark web) en hoe je die raadpleegt. En je leest hoe je bepaalde veiligheidsmaatregelen treft in de tor browser om infectie van je computer te voorkomen.
Het dark web maakt deel uit van het deep web. Op het deep web vind je websites en databases die niet geïndexeerd zijn door zoekmachines, omdat ze niet voor het grote publiek bedoeld zijn. Daarbij kan je denken aan databases van overheden, onderwijsinstellingen en bedrijven. Deze informatie is doorgaans bedoeld voor een selecte groep gebruikers en dus niet vindbaar via zoekmachines, omdat het grote publiek er niets aan heeft. Je kan veelal toegang tot deze deep web sites krijgen door in je browser (e.g. Chrome, Firefox of Safari) de juiste URL in te voeren in combinatie met een gebruikersnaam en wachtwoord. Uitzondering hierop zijn de dark web websites, waar je dus een speciale browser voor moet hebben.
Tot slot is er het surface web. Dit is het deel van het internet waar velen van ons dagelijks gebruik van maken. Rondhangen op Dutchcowboys.nl, zoeken via Google, shoppen via webwinkels of je Facebookwall checken; het vindt allemaal plaats op het surface web. Je vindt er websites die zich aan ‘de oppervlakte’ van het internet bevinden. Deze websites zijn geïndexeerd door zoekmachines en zijn derhalve makkelijk vindbaar voor iedereen. Interessant feitje is wellicht dat het surface web maar een heel klein deel van het internet vertegenwoordigt. Er wordt geschat dat het deep web zo’n 500 keer groter is dan het surface web!
Het dark web wordt vaak in verband gebracht met criminaliteit en louche zaken. Dit is deels terecht; het dark web is de belichaming van complete vrijheid op internet. Er gelden simpelweg geen regels. En als gevolg daarvan trekt het criminelen aan. Op het surface web begin je niet zomaar een marktplaats voor wapens, drugs en gestolen creditcards. Op het dark web vind je er legio, simpelweg omdat er geen toezicht en censuur is. Overigens zitten er ook meer dan genoeg criminelen op het surface web, maar dat terzijde.
Het dark web dient een zeer belangrijk doel, namelijk het in stand houden van het vrije woord. Het dark web is de enige plek waar organisaties als WikiLeaks hun werk kunnen doen zonder monddood gemaakt te worden door overheden. Ook klokkenluiders als Edward Snowden gebruikten het dark web om bevindingen wereldkundig te maken. En journalisten die zich kritisch uitlaten over dictatoriale regimes zijn afhankelijk van het dark web om te kunnen communiceren en verslag te kunnen doen van wantoestanden. Overheden proberen hen de mond te snoeren, en via het surface web krijgen dergelijke journalisten vaak geen podium. Door het dark web te benutten kunnen kritische journalisten toch hun werk doen. En bovendien houdt het gebruik van de anonieme tor-browser ze veilig, want het is helaas realiteit dat veel kritische journalisten hun leven niet zeker zijn!
Eerlijk gezegd zullen veel mensen weinig te zoeken hebben op het dark web. Voor sommige mensen is het dark web interessant omdat er grote mediabibliotheken te vinden zijn met e-books, films, series en muziek, al kan je daarvoor ook terecht op het surface web. Het is in ieder geval belangrijk de meerwaarde van het dark web te beseffen met het oog op persvrijheid. Mocht je nieuwsgierig zijn, dan kan het overigens geen kwaad om eens met de tor browser het dark web op te gaan. Echter, hoe dieper je komt, hoe meer potentiële risico’s zich aandienen. Nogmaals, het dark web kent geen regels. Er circuleert veel malware, en waar een normale browser je behoedt voor sommige malware-injecterende sites, laat de tor-browser je lekker je gang gaan. Vrijheid, blijheid! Maar dat komt met een prijs. Pas dus wel goed op en weet welke sites je bezoekt. Ligt je interesse niet zo zeer bij het bezoeken van het dark web, maar gebruik je de tor browser simpelweg omdat je anoniem wilt surfen, dan is het gebruik van een VPN-verbinding mogelijk een beter alternatief.